Museo Numatino
Museo Numatino to muzeum, które znajduje się na ulicy El Collado w Soria. Jest to instytucja kulturalna, która zachowuje, restauruje, bada i popularyzuje historię i sztukę prowincji Soria poprzez różne wystawy i kolekcje archeologiczne i artystyczne. Muzeum to jest szczególnie poświęcone zabytkom Numancji, Tiermes i Uxamy, trzem najważniejszym stanowiskom archeologicznym w regionie. Muzeum to jest również częścią sieci muzeów, która koordynuje działalność innych muzeów i stanowisk archeologicznych w prowincji.
Muzeum Numatino powstało z połączenia dwóch starych muzeów soriańskich: Muzeum Prowincjonalnego i Muzeum Numantyńskiego. Pierwsze z nich zostało utworzone w XIX wieku na skutek Komisji Dziedzictwa Historyczno-Artystycznego, które powstały po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1835 roku, i otwarte jako muzeum w 1913 roku. Drugie z nich powstało równolegle do badań nad stanowiskiem Numancji, rozpoczętych w latach 70. XIX wieku i rozwiniętych głównie między 1906 a 1923 rokiem. W 1914 roku utworzono muzeum, które zostało otwarte pięć lat później, 18 września 1919 roku, zajmując budynek zaprojektowany przez architekta Manuela Aníbala Álvareza, sfinansowany początkowo przez Ramóna Benito Aceñę na gruntach przekazanych przez radę miejską Soria. W 1932 roku Muzeum Prowincjonalne zmieniło nazwę na Muzeum Celtiberyjskie, które w 1941 roku zostało wchłonięte przez Muzeum Numantyńskie, chociaż zachowało swoją niezależność, aż do 1968 roku, kiedy to nastąpiło ostateczne i całkowite połączenie obu centrów, nazywając się najpierw Muzeum Prowincjonalnym Soria, potem Muzeum Soria, a w końcu Muzeum Numantyńskim Soria. W 1989 roku przeprowadzono kompleksową reformę, w której powiększono powierzchnię wystawową do 7000 m².
Muzeum Numatino mieści się w pięknym budynku z połowy XIX wieku, położonym na głównej ulicy Soria, El Collado. Budynek ten ma trzy piętra i jest ozdobiony klasyczną fasadą z kamiennymi pilastrami i balkonami. Na fasadzie widnieje napis “Museo Numatino” i herb miasta. Wewnątrz budynku znajdują się różne sale i pomieszczenia, które służą jako miejsce wystawiania i przechowywania kolekcji i eksponatów muzealnych. Na parterze znajduje się sala, gdzie można zobaczyć kolekcję archeologiczną z epoki paleolitu, neolitu, epoki brązu i żelaza, z naciskiem na kulturę celtyberyjską. Na tym samym piętrze znajduje się również sala, gdzie można zobaczyć kolekcję archeologiczną z epoki rzymskiej, z naciskiem na zabytki Numancji, Tiermes i Uxamy. Na pierwszym piętrze znajduje się sala, gdzie można zobaczyć kolekcję artystyczną z epoki średniowiecza, renesansu, baroku i współczesności. Na tym samym piętrze znajduje się również sala, gdzie można zobaczyć kolekcję etnograficzną, związana z tradycjami i zwyczajami ludowymi Soria. Na drugim piętrze znajduje się sala, gdzie można zobaczyć wystawę poświęconą Antonio Machado, który był wielkim miłośnikiem i znawcą historii i sztuki Soria. Na tym samym piętrze znajduje się również sala, gdzie można zobaczyć wystawę poświęconą innym pisarzom i poetom, którzy zainspirowali się historią i sztuką Soria, takich jak Gustavo Adolfo Bécquer, Gerardo Diego, czy Miguel Delibes.
Yacimiento Arqueologico de Numancia
Yacimiento Arqueologico de Numancia to stanowisko archeologiczne, które znajduje się na wzgórzu La Muela, w miejscowości Garray, w odległości około 7 km od Soria. Jest to miejsce, gdzie znajdowała się starożytna osada celtyberyjska, która stawiła zaciekły opór rzymskiej inwazji w II i I wieku p.n.e. Numancja jest symbolem heroizmu i walki o wolność, która została uwieczniona przez pisarzy rzymskich i hiszpańskich. Jest również jednym z najważniejszych źródeł informacji o kulturze i życiu Celtiberów, dzięki licznym i bogatym znaleziskom archeologicznym.
Numancja została założona przez Celtiberów lud, który zamieszkiwał środkową i wschodnią część Półwyspu Iberyjskiego, i który łączył elementy kultury celtyckiej i iberyjskiej. Numancja była strategicznie położona na wzgórzu, które dominowało nad doliną rzeki Duero i kontrolowało ważne szlaki handlowe i komunikacyjne. Była również otoczona przez naturalne umocnienia, takie jak strome zbocza, rzeki i lasy. Osada miała kształt owalny i zajmowała powierzchnię około 8 hektarów. W jej wnętrzu znajdowały się domy, ulice, place, warsztaty, magazyny, studnie i świątynie. Domy były zbudowane z kamienia i gliny, i miały prostokątny lub kwadratowy plan. Niektóre z nich miały dwa piętra i poddasze.
Numancja była niezależnym i demokratycznym miastem, które miało własne prawo i instytucje. Władza była sprawowana przez zgromadzenie ludowe, które wybierało urzędników i sędziów. Była również częścią federacji miast celtyberyjskich, która współpracowała w obronie i interesach wspólnych. Numancja była bogatym i prężnym miastem, które prowadziło handel z innymi ludami, takimi jak Fenicjanie, Kartagińczycy, Grekowie, czy Rzymianie. Była, również miastem kultury i sztuki, które wyrażało się w bogatej i oryginalnej ceramice, rzeźbie, malarstwie, czy literaturze.
Numancja była również miastem wojny i oporu, które stawiło czoła rzymskiej ekspansji na Półwyspie Iberyjskim. Brała udział w kilku konfliktach z Rzymem, z których najważniejszy był ten, który rozpoczął się w 153 p.n.e. i zakończył się w 133 p.n.e. W tym czasie Numancja była oblężona przez różnych rzymskich generałów, takich jak Nobilior, Marcelus, Luscinus, czy Popilius. Numancja była w stanie odeprzeć ich ataki, dzięki odwadze, sprytowi, i sojuszom z innymi miastami celtyberyjskimi. Również była w stanie zadać Rzymowi ciężkie straty, takie jak zniszczenie armii Scypiona Nazyki w 137 p.n.e. lub zmuszenie do kapitulacji armii Mancinusa w 136 p.n.e. Jednak w 134 p.n.e. Rzym wysłał do Hiszpanii swojego najlepszego generała, Publiusza Korneliusza Scypiona Emiliana, który zdecydował się zastosować metodę oblężenia totalnego. Scypion zbudował wokół Numancji mur o długości 9 km, który odciął miasto od dostaw żywności i wody. Po 13 miesiącach oblężenia, Numancja była skazana na głód i choroby. W 133 p.n.e. poddała się, ale nie bez honoru. Większość z jej mieszkańców zdecydowała się popełnić samobójstwo, paląc swoje domy i dobytek, zamiast dać się złapać Rzymianom. Scypion zniszczył miasto i sprzedał niewielką liczbę ocalałych jako niewolników. Numancja przestała istnieć, ale nie zapadła w zapomnienie.
